“Hành trình thanh niên khởi nghiệp 2020 diễn ra trong khuôn khổ Ngày hội Khởi nghiệp ĐMST cấp vùng tại Lâm Đồng bao gồm rất nhiều các hoạt động ý nghĩa như: Hội nghị kết nối khởi nghiệp, đào tạo cho đoàn viên thanh niên, startup về khởi nghiệp ĐMST…Tại Hội nghị kết nối, các chuyên gia, các chủ doanh nghiệp, các bạn startup đã trao đổi, tư vấn, nâng cao năng lực xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST của địa phương.
Năm 2020 sẽ tập trung vào thúc đẩy lĩnh vực Nông nghiệp Thông minh. Các nhóm vấn đề chính tại hội nghị được thiết kế xoay quanh các chủ đề: Thủy Hải sản, Nông Lâm nghiệp và Nông nghiệp kết hợp với Du lịch, logistic. Hành trình thanh niên khởi nghiệp – Ngày hội khởi nghiệp ĐMST cấp Vùng của Hội LHTN Việt Nam phối hợp với Văn phòng Đề án 844 – Bộ KHCN, Cục Phát triển DN – Bộ KHĐT tổ chức đã được đoàn viên thanh niên và các thành phần của Hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương đánh giá rất cao..
Tỉnh Lâm Đồng nắm giữ rất nhiều triển vọng đề phát triển kinh tế trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực, là môi trường phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiềm năng, nhưng tỉnh cũng đang còn tồn tại rất nhiều rào cản gây khó khăn cho doanh nghiệp và cần được khắc phục.
Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản của tỉnh Lâm Đồng phát triển đều và làm tăng mức tăng chung của GRDP. Khu vực công nghiệp – xây dựng dù gặp nhiều khó khăn do tình hình dịch Covid-19 nhưng nhờ những chính sách hỗ trợ của địa phương mà các công nhân lao động có thể giảm bớt được một phần gánh nặng kinh tế. Khu vực dịch vụ từng là thế mạnh lớn của tỉnh Lâm Đồng nhưng do những tác động liên tiếp của dịch bệnh dẫn đến tình hình kinh doanh dịch vụ bị đình trệ, các khu du lịch phải đóng cửa; thấu hiểu được những khó khăn đó nên chính quyền tỉnh đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trong địa phương.
Thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao và căn cứ Nghị quyết 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp, Quyết định 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025; ngày 18/4/2017, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định số 740/QĐ-UBND về phê duyệt Đề án hỗ trợ khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020 (sau đây gọi tắt là đề án 740). Đề án 740 bao gồm một số cơ chế, nguồn lực và hình thành một phần hệ sinh thái khởi nghiệp với sự tham gia của các sở, ngành, đơn vị, địa phương; các đoàn thể, các hiệp hội doanh nghiệp và các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn.
Tỉnh Lâm Đồng chỉ mới hình thành một phần hệ sinh thái khởi nghiệp. Hệ sinh thái khởi nghiệp tỉnh Lâm Đồng còn thiếu các nhà đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư thiên thần, hệ thống ngân hàng chuyên đầu tư cho các dự án khởi nghiệp, chưa có không gian làm việc chung, vườn ươm khởi nghiệp… vốn là những thành tố rất quan trọng của hệ sinh thái khởi nghiệp. Mặc dù vậy, trong những năm qua, với sự phối hợp của môt số đơn vị thuộc hệ sinh thái khởi nghiệp, đặc biệt là các đoàn thể, các trường đại học, một số cơ quan nhà nước, phong trào khởi nghiệp của tỉnh đã phát triển khá mạnh mẽ và đạt được một số kết quả nhất định. Các hoạt động hỗ trợ tập huấn, đào tạo, hướng dẫn lập đề án ý tưởng khởi nghiệp; tổ chức các cuộc thi tìm kiếm tài năng khởi nghiệp, tổ chức diễn đàn kết nối giữa các nhà đầu tư và các nhà khởi nghiệp… đã được tổ chức thường xuyên và rộng khắp.
Theo các chuyên gia, tuy các chủ thể khởi nghiệp của tỉnh Lâm Đồng rất có tiềm năng, thể hiện qua kết quả khởi nghiệp giai đoạn 2017-2020, nhưng việc phát huy tiềm năng này còn gặp hạn chế vì một số nguyên nhân như sau:
Thứ nhất, về chính sách, Lâm Đồng là một trong số không nhiều địa phương đã sớm hình thành cơ chế, chính sách, tổ chức và cơ chế vận hành chính sách hỗ trợ khởi nghiệp nhưng qua thực tế cho thấy chính sách và mô hình tổ chức của chúng ta có nhiều điểm chưa phù hợp với thực tế. Ngoài nguồn lực là Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp; tỉnh còn chủ trương sử dụng các Quỹ khuyến công, Hợp tác xã, xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại, khoa học công nghệ… nhưng lại không có quy chế phối hợp các nguồn lực này nên không triển khai được trên thực tế vì mỗi quỹ đều có quy chế, đối tượng và mục tiêu riêng. Ngay cả Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp vốn là quỹ chỉ dành riêng cho mục tiêu hỗ trợ khởi nghiệp nhưng quy chế quản lý quỹ được ban hành cũng chưa thật sự phù hợp với đặc thù của đối tượng khởi nghiệp; từ đó các nguồn lực phục vụ cho chính sách hỗ trợ khởi nghiệp khó đi vào cuộc sống và chưa có những tác động tích cực thúc đẩy khởi như nghiệp như kỳ vọng.
Thứ hai, chúng ta hình thành được hệ sinh thái khởi nghiệp nhưng chưa hoàn chỉnh và thiếu hẳn những chủ thể rất quan trọng như vườn ươm khởi nghiệp, không gian làm việc chung, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp chuyên nghiệp, chưa có các nhà đầu tư mạo hiểm; thiếu hẳn cơ quan điều phối hệ sinh thái có hiệu quả nên sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp trong thời gian vừa qua còn nhiều hạn chế.
Thứ ba, mô hình tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp như hiện nay cho thấy nhiều điểm chưa thật sự phù hợp với yêu cầu hỗ trợ khởi nghiệp trên thực tế và tổ chức chức này chưa đảm nhận được vai trò điều phối sự phối hợp của các thành viên thuộc hệ sinh thái khởi nghiệp một cách có hiệu quả, đây vốn là một trong những yếu tố quan trọng để hỗ trợ khởi nghiệp thành công.
Ngoài ra các chuyên gia còn chỉ ra rất nhiều hạn chế về vốn, cơ chế chính sách, thủ tục hành chính, vấn đề pháp lý, nguồn lực, cơ sở vật chất,v.v…
Cùng với triển vọng của cuộc CMCN 4.0, một nền kinh tế số mở rộng đã bùng nổ và tăng cường sức mạnh cho nền kinh tế toàn cầu. Nền kinh tế số là cơ hội lớn đối cho các nước đang phát triển như Việt Nam thu hẹp khoảng cách với các nước giàu. Mặc dù vẫn còn gặp nhiều thách thức nhưng Việt Nam cũng có nhiều lợi thế trong việc thúc đẩy nền kinh tế số. Đứng trước những thuận lợi về nền kinh tế số của Việt Nam, tỉnh Lâm Đồng hoàn toàn có đủ cơ sở cũng như cần hành động ngay để tiến hành chuyển đổi số đối với lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo địa phương.
Để phát huy được tiềm năng thế mạnh của tỉnhLâm Đồng trong việc phát triển và đẩy mạnh hoạt động hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp gắn với chuyển đổi số, các chuyên gia và các ý kiến đóng góp tại Hội thảo đề xuất tỉnh Lâm Đồng nên tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Thứ nhất, tổng kết Đề án 740, phân tích, đánh giá đúng những hạn chế, bất cập và xây dựng lại Đề án mới cho giai đoạn 2021-2025 theo hướng tiếp cận mới, phù hợp với đặc thù của hoạt động khởi nghiệp và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Đề án mới phải khắc phục được những hạn chế đang gặp phải, bao gồm cả việc ban hành hệ thống chính sách phù hợp với đặc điểm hoạt động khởi nghiệp và thực tiễn của địa phương; hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đầy đủ và một mô hình tổ chức thống nhất và có hiệu lực, hiệu quả trong công tác điều phối hệ sinh thái khởi nghiệp, tăng cường tính kỷ luật hành chính trong công tác phối hợp hỗ trợ khởi nghiệp.
– Tuyên truyền, phổ biến quyết định số 844 ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”.
– Xây dựng kế hoạch hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp tỉnh Lâm Đồng đến năm 2025 và các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến doanh nghiệp, hợp tác xã, làng nghề, tổ chức, cá nhân có liên quan trên địa bàn tỉnh thông qua các hội nghị, hội thảo,…Cung cấp thông tin công nghệ, sáng chế, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ; sản phẩm, dịch vụ mô hình kinh doanh mới đến cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã, làng nghề, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
– Xây dựng trang thông tin khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tích hợp trên website của Sở KH&CN và Cổng thông tin khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia.
Thứ hai, điều chỉnh, bổ sung Quy chế quản lý Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp cho phù hợp. Giao Sở Khoa học và Công nghệ thống nhất chủ trì các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp với tổ chức phù hợp và đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn.
Thứ ba, tiếp tục triển khai đồng bộ và hiệu quả hai văn bản liên quan là Kế hoạch 6324/KH-UBND ngày 22/9/2017 về “Kế hoạch hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020” và Quyết định số 635/QĐ-UBND ngày 22/3/2019 về việc phê duyệt Đề án hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Lâm Đồng đến năm 2025” để hình thành đầy đủ hệ sinh thái khởi nghiệp hoạt động có hiệu quả.
Thứ tư, tăng cường hợp tác với các trường đại học, các Viện và các đối tác nước ngoài trong đào tạo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt đào tạo chuyên sâu khối ngành kỹ thuật về công nghệ thông tin; công nghệ tự động hóa, công nghệ cảm biến IoT, công nghệ nhà kính, nhà lưới đồng bộ, sử dụng màng phủ tản nhiệt; công nghệ xử lý môi trường đất, môi trường nước; công nghệ sinh học trong chọn tạo giống và canh tác; công nghệ thông tin quản lý lịch nông vụ và truy xuất nguồn gốc; công nghệ nano, công nghệ thủy canh, khí canh; công nghệ tưới nước tiết kiệm; công nghệ canh tác hữu cơ, công nghệ sau thu hoạch; kỹ thuật chăn nuôi tiên tiến, sử dụng thiết bị bay không người lái, công nghệ robot và công nghệ tài chính thông minh.
Thứ năm, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 05/NQ-TU về phát triển nông nghiệp toàn diện, bền vững và hiện đại giai đoạn 2016-2020 và định hướng 2025; đồng thời UBND tỉnh Lâm Đồng cũng ký quyết định số 740/QĐ-UBND ban hành Đề án hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020, theo đó kèm theo các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp nói chung, trong đó có khởi nghiệp nông nghiệp thông minh nói riêng, với mức hỗ trợ cho mỗi dự án 50% cho tư vấn dịch vụ đào tạo nguồn nhân lực, sở hữu trí tuệ…; hỗ trợ 50% chi phí áp dụng khoa học công nghệ mới; hỗ trợ 3% lãi suất sau đầu tư (thời gian hỗ trợ tối đa 36 tháng kể từ khi các tổ chức tín dụng hoàn thành thủ tục vay); hỗ trợ vay vốn từ Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp, Quỹ phát triển khoa học công nghệ, Quỹ khuyến công….
Thứ sáu, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trên tất cả các lĩnh vực có liên quan đến doanh nghiệp để hỗ trợ và thúc đẩy doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo sớm gia nhập thị trường với thời gian và chi phí hợp lý.
Nhật Hạ
