Trung Quốc là thị trường then chốt mang lại cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam, đặc biệt khi các doanh nghiệp đẩy mạnh nâng cao chất lượng sản phẩm và tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do. aa
Xuất khẩu nông sản tăng trưởng mạnh mẽ
Số liệu thống kê cho thấy, trong 3 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam đã đạt 15,72 tỷ USD, tăng trưởng 13,1% so với cùng kỳ năm 2024. Châu Á tiếp tục là thị trường chủ yếu của nông sản Việt Nam, chiếm 42% tổng giá trị xuất khẩu, trong đó Trung Quốc giữ vai trò quan trọng nhất với 17,3% thị phần. Các sản phẩm nông sản chủ lực của Việt Nam như rau quả, cao su, thủy sản, hạt điều và sắn đều tìm thấy thị trường tiêu thụ lớn tại Trung Quốc.
Trung Quốc không chỉ là thị trường lớn nhất của Việt Nam mà còn có nhu cầu tiêu thụ đa dạng các sản phẩm nông sản. Điển hình là cao su, mặt hàng chủ lực của Việt Nam, với thị phần xuất khẩu chiếm đến 73,7% và tăng trưởng 21,9% trong ba tháng đầu năm 2025. Mặt hàng rau quả mặc dù có sự biến động về giá trị xuất khẩu nhưng vẫn chiếm 44,5% tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc.
Các sản phẩm như hạt điều, sắn và các sản phẩm từ sắn cũng đang nhận được sự quan tâm lớn từ thị trường Trung Quốc. Sắn với thị phần xuất khẩu sang Trung Quốc lên tới 94% là minh chứng rõ nét cho vai trò quan trọng của Trung Quốc trong việc tiêu thụ nông sản Việt Nam.
Với hơn 7.000 ha chuối và xuất khẩu hàng trăm nghìn tấn chuối mỗi năm, sau 6 năm thâm nhập thị trường Trung Quốc doanh nghiệp Hoàng Anh Gia Lai đã xây dựng một kênh xuất khẩu ổn định, cung cấp 200 container chuối mỗi tuần cho thị trường tỷ dân. Ông Đoàn Nguyên Đức – Chủ tịch Hoàng Anh Gia Lai cho biết: Thị trường Trung Quốc đã trở thành nguồn thu ổn định và quan trọng giúp công ty mở rộng quy mô xuất khẩu, phục vụ nhu cầu tiêu thụ lớn và liên tục.
| Nông sản Việt “thắng lớn” quý I: Trung Quốc dẫn đầu tiêu thụ |
Ngoài ra, một số doanh nghiệp như Huy Long An cũng ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ. Trong quý đầu năm 2025, lượng xuất khẩu của Huy Long An sang Trung Quốc đã tăng 30% so với cùng kỳ năm 2024. Theo ông Võ Quan Huy – Giám đốc công ty Huy Long An, dù giá cả đôi khi có sự biến động, nhưng thị trường Trung Quốc vẫn luôn giữ vai trò quan trọng và chưa bao giờ thiếu nhu cầu tiêu thụ.
Việt Nam có lợi thế lớn nhờ vào vị trí địa lý thuận lợi, giáp ranh với Trung Quốc qua hơn 1.450 km đường biên giới giúp giảm chi phí vận chuyển và thời gian giao hàng. Các khu chợ đầu mối lớn của Trung Quốc nằm sát biên giới, tạo ra cơ hội xuất khẩu nhanh chóng và dễ dàng cho nông sản Việt Nam.
Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do (FTA) như ASEAN – Trung Quốc và RCEP giúp các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng cơ hội xuất khẩu mà không gặp phải các rào cản thuế quan. Những FTA này không chỉ tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp mà còn là nền tảng để phát triển mối quan hệ thương mại bền vững giữa hai quốc gia.
Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế
Mặc dù Trung Quốc là thị trường đầy tiềm năng nhưng việc xuất khẩu sang đây cũng đối mặt với những thách thức. Trung Quốc đã áp dụng nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe đối với các sản phẩm nhập khẩu, ví dụ như việc yêu cầu kiểm tra dư lượng Cadmium và chất vàng O đối với sầu riêng. Chính sách kiểm tra 100% các lô hàng sầu riêng đã khiến kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này giảm mạnh, từ vị trí dẫn đầu, sầu riêng đã tụt xuống thứ ba sau thanh long và chuối.
Để duy trì và mở rộng thị phần tại thị trường Trung Quốc, các chuyên gia khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần phải chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này đòi hỏi việc kiểm soát từ khâu sản xuất, trồng trọt cho đến quy trình đóng gói và kiểm tra chất lượng sản phẩm. Các doanh nghiệp cần phải chuyển mạnh mẽ từ xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt của Trung Quốc.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã đề xuất tăng cường công tác hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp, giúp họ tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao chất lượng sản phẩm. Cùng với đó, các cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan để đơn giản hóa các thủ tục thông quan, đồng thời cải thiện cơ sở hạ tầng logistics.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng toàn ngành đạt ít nhất 4% trong năm 2025, với tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 65 tỷ USD. Thông tin tại Hội nghị giao ban công tác quý I và triển khai các nhiệm vụ trọng tâm tháng 4 và quý II/2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã nhấn mạnh, nhiệm vụ đầu tiên của Bộ là tập trung hoàn thành các mục tiêu tăng trưởng và đẩy mạnh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản.
Cùng với đó, Bộ cũng yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương giải quyết các hồ sơ tồn đọng về mở cửa thị trường và cấp phép xuất khẩu cho doanh nghiệp. Các biện pháp ứng phó với chính sách thuế đối ứng của Mỹ cũng được coi là nhiệm vụ cấp bách, cần phải được triển khai đồng bộ để bảo vệ và phát triển thị trường xuất khẩu cho nông sản Việt Nam.
Theo DNHN
